ΚΑΙ ΕΓΕΝΕΤΟ ΓΕΣΥ

Του Δρ Μιχάλη Ζουβάνη

 Ιανουάριος 2019! Η επί δεκαετίες πολυσυζητημένη μεταρρύθμιση που επιδιώκετο για να βελτιώσει το επίπεδο των υπηρεσιών Υγείας του λαού, κυρίως των χαμηλά αμειβόμενων τάξεων, αρχίζει την εφαρμογή της. Η κυβέρνηση πήρε την αμετακίνητη απόφαση ότι θα τεθεί ένα συγκεκριμένο Σχέδιο σε εφαρμογή, παρά τις αντιδράσεις του Ιατρικού κόσμου, ο οποίος θα κληθεί να το εφαρμόσει. Και έτσι εγένετο ΓΕΣΥ!

Ας δούμε όμως, κατά πόσο το προωθημένο ήδη Σχέδιο εξυπηρετεί το σκοπό για τον οποίο φτιάχτηκε. Όπως αναφέραμε ήδη, ο σκοπός ήταν και πρέπει να είναι, η βελτίωση του επιπέδου των υπηρεσιών υγείας που λαμβάνει ο κύπριος πολίτης. Αυτό διαχρονικά ήταν απαίτηση και βασική επιδίωξη του Ιατρικού κόσμου και της ηγεσίας του. Προς τον σκοπό αυτό έχουμε εργαστεί και αγωνιστεί για πολλά χρόνια. Το ερώτημα είναι λοιπόν, κατά πόσον το σημερινό Σύστημα θα εξυπηρετήσει το σκοπό του, ή θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Η σπουδή με την οποία επιβάλλεται το συγκεκριμένο Σχέδιο και η επιμονή των κυβερνώντων να προχωρήσουν παρά τις αντιδράσεις και τις προειδοποιήσεις, αφήνει σίγουρα να αιωρούνται πολλά ερωτήματα. Είναι δε προφανές, ακόμα και στους μεγαλύτερους υποστηρικτές του, ότι έχει πολλές ατέλειες και περιέχει πολλές παγίδες, που πιθανόν να οδηγήσουν το σύστημα σε κατάρρευση, με ανυπολόγιστες συνέπειες για όλους τους εμπλεκόμενους. Συνέπειες που αφορούν κυρίως τους πολίτες, αλλά και τον Ιατρικό κόσμο. Αυτοί θα βρίσκονται πάνω στο πλοίο αν βουλιάξει, όχι η πολιτική ηγεσία και ο περίγυρος της που το προωθούν. Αυτοί κατά την προσφιλή τους συνήθεια θα βρουν τρόπο να αποποιηθούν κάθε ευθύνης.

Το πρώτο χαρακτηριστικό του νέου ΓΕΣΥ, είναι πως πρόκειται για μονοασφαλιστικό σύστημα. Δηλαδή ένας και μοναδικός ασφαλιστικός φορέας, ο ΟΑΥ, θα είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση της υγείας όλων των μονίμων κατοίκων της χώρας. Οι πολίτες που έχουν ήδη ασφάλεια Υγείας, καλούνται να την εγκαταλείψουν ή να πληρώνουν διπλά, διατηρώντας και την παλιά τους ασφάλεια. Κανένας δεν θέλει να αναλογισθεί τι θα γίνει αν αποτύχει ο ΟΑΥ, αλλά αυτό δεν παύει να είναι ένα ρεαλιστικό σενάριο, τού οποίου η σκέψη προκαλεί ρίγος στον ιατρικό κόσμο. Δεν υπάρχουν πρόνοιες για συμπληρωματική ασφάλιση, ούτε άλλοι μηχανισμοί προστασίας. Οι αρχική πρόθεση της παρούσας διακυβέρνησης για πολυασφαλιστικό σύστημα, όπως υπήρχε στο πρόγραμμα του κυρίου Αναστασιάδη το 2013, εγκαταλείφθηκε χωρίς επαρκή δικαιολογία, κάτι που αφήνει να αιωρούνται πολλά ερωτήματα. Το πολυασφαλιστικό θα αποτελούσε ιδανική λύση για αλλαγή από το παρόν σύστημα, αφού θα βελτίωνε τις υπηρεσίες που θα παίρνουν τα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας, ενώ ταυτόχρονα θα εξασφάλιζε πιο ομαλή μετάβαση για τον ιατρικό κόσμο, ούτως ώστε να αποφευχθούν οι αντιδράσεις που βλέπουμε σήμερα. Η ηγεσία του ΟΑΥ, υποστηριζόμενη από την πολιτική ηγεσία, το απορρίπτει ασυζητητί με το σκεπτικό ότι είναι αντίθετο με τη βασική φιλοσοφία του ΓΕΣΥ, που είναι η ίση πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγείας για όλους τους πολίτες. Στην περίπτωση μας θα επιτευχθεί όντως ισότητα στον τομέα της υγείας για τη μεγάλη μάζα του λαού, η οποία όμως θα προέλθει δια της ισοπέδωσης όλων και όχι δια της ανύψωσης των κατωτέρων στρωμάτων. Όσο για την μικρή ομάδα των προνομιούχων, αυτοί θα συνεχίσουν να είναι πιο ίσοι από τους ίσους, λαμβάνοντας υπηρεσίες Υγείας σε κλινικές πολυτελείας στην Κύπρο και το εξωτερικό (τα παραδείγματα είναι γνωστά). Η ισότητα είναι ένα άπιαστο και απατηλό όνειρο που δεν υπάρχει σε κανένα τομέα της κοινωνικής ζωής. Ζητούμενο εδώ είναι η διασφάλιση ικανοποιητικών υπηρεσιών Υγείας για τον απλό πολίτη, όχι ισότητα. Θέτοντας ένα απατηλό στόχο κινδυνεύουμε να χαθούμε στην προσπάθεια.

Ο ΟΑΥ θα κληθεί να εφαρμόσει το ΓΕΣΥ μέσω ενός σφαιρικού προϋπολογισμού, το οποίο σημαίνει πως τα χρήματα που θα διατεθούν δεν μπορούν σε καμμιά περίπτωση να αυξηθούν. Κανένας δεν είναι διατεθειμένος να ανεβάσει τη συνεισφορά του, θεωρώντας ότι δίνει υπέρ αρκετά. Τι γίνεται όμως αν οι υπολογισμοί των φωστήρων του ΟΑΥ είναι λανθασμένοι; Αυτοί επιμένουν στην ορθότητα των υπολογισμών τους, ο ιατρικός κόσμος ανησυχεί και διαφωνεί. Οι υπολογισμοί που διαθέτει ο ΠΙΣ από έγκριτη εταιρεία, δίνουν την εικόνα πως τα μισά λεφτά λείπουν. Αν κάποιος μπει στον κόπο να ψάξει στο διαδίκτυο τους προϋπολογισμούς Υγείας των υπολοίπων  Ευρωπαϊκών χωρών που έχουν καλύτερες υπηρεσίες Υγείας από εμάς (το ζητούμενο είναι να γίνουμε καλύτεροι), θα προσέξει ότι η Κύπρος είναι ουραγός και θα παραμείνει! Ο προϋπολογισμός είναι ελλιπής και αυτό θα έχει επιπτώσεις στο επίπεδο των υπηρεσιών Υγείας που θα προσφέρονται. Ο ΟΑΥ και οι κυβερνώντες προτίμησαν αντί να συζητήσουν την ουσία, να μετατρέψουν τη συζήτηση σε μείζον θέμα «αμοιβολογίας» των γιατρών. Ο τρόπος να περάσουν την δική τους άποψη ήταν να διαπομπέψουν και να αποδομήσουν τους γιατρούς, ονομάζοντας τους άπληστους, παραδόπιστους, φοροφυγάδες κλπ. Οι σώφρονες όμως βλέπουν την πραγματικότητα. Δεν είναι μόνο οι αμοιβές των γιατρών που θα υποφέρουν, αλλά οι υπηρεσίες Υγείας γενικά. Αμοιβές κλινικών, ποιότητα αναλωσίμων και υλικών, ποιότητα αναλύσεων, εξετάσεων, ποιότητα φαρμάκων και πολλά άλλα. Όλα αυτά θα πρέπει να πληρωθούν από τον σφαιρικό προϋπολογισμό που σε καμμιά περίπτωση δεν μπορεί να επεκταθεί. Κατ’ επέκταση οι υπηρεσίες Υγείας πιθανό να είναι χειρότερες από τις σημερινές.

Το άλλο χαρακτηριστικό του νέου συστήματος, είναι ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού. Ένας θεσμός που υπάρχει σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, έχοντας ξεκινήσει από το Ηνωμένο Βασίλειο και που έχει αρκετά θετικά, αλλά και αρνητικά σημεία. Θα έπρεπε να εξεταστεί καλύτερα κατά πόσον ταιριάζει αυτό το σύστημα στην Κύπρο του 2019. Όλοι οι πολίτες καλούνται να εγγραφούν σε ένα γενικό γιατρό ο οποίος θα διαχειρίζεται την Υγεία τους. Αυτό όμως προσκρούει στο δόγμα της ελεύθερης επιλογής του γιατρού. Οι κύπριοι έμαθαν συνήθως να επισκέπτονται ειδικό γιατρό της επιλογής τους, που γνωρίζει το πρόβλημα τους. Σαν χώρα δεν διαθέτουμε αρκετούς γενικούς γιατρούς, γι’ αυτό ο ΟΑΥ αυτοσχεδιάζοντας, αναβάθμισε ανειδίκευτους γιατρούς σε γενικούς και «υποβάθμισε» κατά κάποιο τρόπο τους ειδικούς παθολόγους σε γενικούς γιατρούς προσφέροντας τους κάποια ωφελήματα εξάσκησης της ειδικότητας τους για να τους δελεάσει. Η Κύπρος διαθέτει πάντως αρκετούς ειδικούς γιατρούς, αλλά το ΓΕΣΥ, περιορίζει την πρόσβαση των ασθενών σε αυτούς χωρίς την άδεια του οικογενειακού γιατρού. Τυχόν παράκαμψη του οικογενειακού γιατρού τιμωρείται με πρόστιμο. Προσωπικά πιστεύω ότι ο συγκεκριμένος θεσμός είναι αταίριαστος με την κυπριακή κοινωνία του 2019 και έπρεπε να υπάρχει ελεύθερη επιλογή οποιουδήποτε γιατρού από τον ασθενή. Ο ΟΑΥ επιμένει κατά την άποψη μου στο θεσμό, για σκοπούς οικονομικού ελέγχου του συστήματος, αφού ο οικογενειακός γιατρός θα είναι ο «κλειδοκράτορας» των οικονομικών του ΓΕΣΥ και μέσω αυτού ο οργανισμός θα επιβάλλει την πολιτική του, αδιαφορώντας για την ποιότητα της Υγείας. Αρκεί να βγαίνει ο σφαιρικός προϋπολογισμός. Λογική του Προκρούστη!

Ένα άλλο πρόβλημα, το οποίο απασχολεί τον Ιατρικό κόσμο, είναι η άσκηση ιδιωτικής ιατρικής. Στην Ευρωπαϊκή Κύπρο του σήμερα, η ελεύθερη εξάσκηση όλων ανεξαιρέτως των επαγγελμάτων σε συνθήκες υγειούς ανταγωνισμού είναι θεμελιώδης αρχή της δημοκρατίας. Στη δική μας περίπτωση η εξάσκηση του επαγγέλματος μας θα καθορίζεται από τον ΟΑΥ, τόσο οικονομικά όσο και επιστημονικά σε ορισμένες περιπτώσεις. Η αντίδραση του ιατρικού κόσμου έχει καταπιεστεί και οι γιατροί λασπολογούνται καθημερινά από ορισμένα ΜΜΕ, τα οποία έχουν συνταχτεί με τον ΟΑΥ, ούτως ώστε να πειθαναγκαστούν οι γιατροί να υποκύψουν. Ο Υπουργός σε στιγμές μεγαλοψυχίας αποφάσισε να επιτρέψει στους γιατρούς που θα συμβληθούν με το ΓΕΣΥ, άσκηση ιδιωτικής ιατρικής τα βράδια και τα σαββατοκύριακα. Δηλαδή αν θέλουμε να μείνουμε να δουλεύουμε μέχρι που να καταρρεύσουμε! Αν κάποιος μπει στον κόπο να διαβάσει τους νέους κανονισμούς εφαρμογής του ΓΕΣΥ για τους γιατρούς, θα διαπιστώσει συνθήκες υποδούλωσης που ούτε κατοχική χώρα δεν επιβάλλει σε κατεχόμενους πολίτες. Όσο για δικαίωμα αντίδρασης, το οποίο έχει ο καθένας, στους γιατρούς δεν δίδεται, συντρίβεται και απαξιώνεται καθημερινά. Επί πλέον οι γιατροί που θα αποφασίσουν να μην συμβληθούν με τον ΟΑΥ, δεν έχουν το δικαίωμα του υγειούς ανταγωνισμού, αφού όλοι οι δυνητικοί ασθενείς τους θα είναι παγιδευμένοι στο ΓΕΣΥ. Δεν έχει καν το δικαίωμα ο ασθενής που θα τολμήσει να δει γιατρό της αρεσκείας  του εκτός ΓΕΣΥ και να τον πληρώσει ο ίδιος, να απολαύσει τα υπόλοιπα δικαιώματα που του παρέχει το σύστημα ως ανταμοιβή για την οικονομική συνεισφορά του, δηλαδή τις εξετάσεις, φάρμακα, αναλύσεις κλπ. Αν τολμήσεις δηλαδή και βγεις από το μαντρί θα σε ρίξουν στους λύκους, έστω και αν έχεις πληρώσεις τις οφειλές σου και δεν επιβάρυνες επιπλέον το σύστημα. Αυτό κι’ αν είναι δημοκρατία! Υπάρχουν ήδη γνωματεύσεις από έγκριτους δικηγόρους ότι αυτό είναι αντισυνταγματικό.

Υπάρχουν πολλά ακόμα σημεία τριβής που αφορούν τα ιδιωτικά νοσοκομεία, τις επενδύσεις σε εξοπλισμούς και μηχανήματα, τη διαχείριση των χρόνιων ασθενειών όπως ο διαβήτης, τις συνθήκες εργασίας των γιατρών και διάφορα άλλα, που μάλλον δεν είναι του παρόντος. Είναι όμως ηλίου φαεινότερο ότι το συγκεκριμένο σχέδιο που προωθείται με τόση σπουδή και τόση επιμονή από την πολιτική ηγεσία, βρίθει ατελειών και λαθών που θα οδηγήσουν στην κατάρρευση του. Το ζητούμενο, που είναι η βελτίωση των ιατρικών υπηρεσιών προς τους πολίτες, ουδόλως εξυπηρετείται, αντιθέτως υπάρχει κίνδυνος χειροτέρων καταστάσεων. Η πολιτική ηγεσία οφείλει να πάψει να βλέπει τον Ιατρικό κόσμο ως τον εχθρό που επιδιώκει να ανατρέψει την μεταρρύθμιση, αλλά ως τον απαραίτητο εταίρο για την εφαρμογή ενός ποιοτικού ΓΕΣΥ. Ας καθυστερήσει την εφαρμογή του για λίγο καιρό μέχρι να επιλυθούν τα προβλήματα. Η πρόταση της ΟΕΒ είναι στη σωστή βάση.

Κύριε πρόεδρε της δημοκρατίας, δεν ρίχνεις στη θάλασσα ατέλειωτο καράβι γεμάτο τρύπες, με την ελπίδα ότι θα αντέξει τη φουρτούνα για τρία χρόνια! Θα πνιγούν οι επιβάτες.                               

 Δρ Μιχάλης Ζουβάνης

Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου. Πενήντα χρόνια ζωής, πενήντα χρόνια προσφοράς

Του Δρ. Νίκου Κονναρή

Η 29 Ιανουαρίου είναι η γενέθλια ημέρα της Παιδιατρικής Εταιρείας Κύπρου (ΠΕΚ).
Η Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου ιδρύθηκε στις 29 Ιανουαρίου 1969 και ήταν η 2η Ιατρική Εταιρεία που ιδρύθηκε στην Κύπρο μετά τη Χειρουργική Εταιρεία. Σύμβολο της Εταιρείας είναι ο κοιμώμενος έρωτας. και μαζί με αυτόν, ιδρυτικά μέλη της Παιδιατρικής Εταιρείας ήταν οι συνάδελφοι παιδίατροι: Κύπρος Χρυσάνθης, Κώστας Χατζηγεωργίου, Τάκης Ιακωβίδης, Σίμος Τίκκης, Αμέρικος Αργυρίου, Ανδρέας Θεοφάνους, Βεατρίκη Σαββίδου, Δάφνη Παπαδοπούλου, Θεοδόσιος Πατσαλίδης, Νίκη Λαπίθη, Νικίας Λειβαδάς, Τάκης Αριστείδου, Αντώνης Αγιοματίτης και Κώστας Μιχαηλίδης.
Σήμερα η ΠΕΚ μετρά μισό αιώνα ζωής  και σε όλα αυτά τα χρόνια η μόνιμη έγνοια της ήταν η αναβάθμιση της παρεχόμενης φροντίδας στα παιδιά και προκειμένου αυτό να επιτευχθει οι Κύπριοι Παιδίατροι κατέβαλαν και καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια.Οι Κύπριοι Παιδίατροι  θέλοντας να διατηρήσουν το υψηλό επίπεδο παιδιατρικής  φροντίδας έχουν εξειδικευτεί περαιτέρω (υποειδικότητες) , παρακολουθούν τοπικά και διεθνή συνέδρια ώστε οι νέες γνώσεις και προόδοι στην επιστήμη τους να γίνουν κτήμα τους και να μεταφερθούν στην καθημερινή άσκηση της Παιδιατρικής επ’ ωφελεία των παιδιών μας.Η Παιδιατρική φροντίδα και Επιστήμη έφτασε σε ζηλευτά επίπεδα στην Κύπρο  χάρις στην προσπάθεια της Παιδιατρικής οικογένειας ( και οχι μόνο ) αλλά σήμερα άστοχοι σχεδιασμοί και προχειρότητα πιθανόν να οδηγήσουν σε πισωγύρισμα .
Τιμώντας τα πενηντάχρονα της ΠΕΚ αλλά και τους πρωτεργάτες της ίδρυσης της θα ήθελα να αναφερθώ στις απαρχές της Παιδιατρικής και να γνωρίσουμε τον Ελληνα γιατρό που δικαίως ίσως θεωρείται ο Πατέρας της Παιδιατρικής  τέχνης δηλ. τον Σωρανό τον Εφέσιο . Στο άρθρο θα αναφερθούν ΄΄σπαράγματα΄΄απο τα συγγράμματα του γιατί η πλήρης απαρίθμηση και αναφορά θα ήταν ιδιαίτερα εκτεταμένη.
Ο Σωρανός ο Εφέσιος έζησε το πρώτο μισό του 2ου μ. Χ. αιώνος, άσκησε την ιατρική στην Αλεξάνδρεια και τη Ρώμη. Ηταν πολυγραφότατος. Το έργο που έχει διασωθεί σε μεγάλο ποσοστό και το οποίο τον έκανε ονομαστό φέρει τον τίτλο Γυναικείων και είχε μεγάλη επίδραση στους μετέπειτα αιώνες. Ο Σωρανός επίσης θεωρείται ο ιδρυτής της Μαιευτικής και Γυναικολογίας . Τα παιδιατρικά κείμενα του Σωρανού περιέχονται στο δεύτερο βιβλίο του έργου του Γυναικείων, με το γενικό τίτλο "Περί της του βρέφους επιμελείας", το οποίο αποτελεί συνέχεια στα όσα έχει γράψει για τον τοκετό και την περιποίηση της λεχώνας. Ο Σωρανός ο Εφέσιος στο έργο του δίνει συγκεντρωμένα και συστηματικά λεπτομερείς οδηγίες για την υγιεινή και τη διατροφή του βρέφους καθώς επίσης και για μερικές ασθένειες της βρεφικής ηλικίας. Τέτοιες συγκεντρωμένες και λεπτομερείς οδηγίες για το βρέφος στα ελληνικά απαντώνται πολλούς αιώνες αργότερα .Ολα όσα συνέγραψε μπορούν όπως θα δούμε να τον κατατάξουν ως Πατέρα της Παιδιατρικής.
"Η μαία το βρέφος αποδεξαμένη πρώτον εις την γήν αποτιθέσθω προεπιθεωρήσασα, πότερον άρρεν το αποκεκυημένον εστίν ή θήλυ. .....
Στο κεφάλαιο με τίτλο "Πως γνωρίζεται το προς ανατροφήν επιτήδειον"  ο Σωρανός καταγράφει κάποιους κανόνες, που θα βοηθήσουν τις μαίες να εκτιμήσουν την κατάσταση του νεογέννητου.
Πρώτα αναγνωρίζεται το φύλο του νεογέννητου, αγόρι ή κορίτσι και στη συνέχεια κρίνεται η  φυσική κατάσταση, "το ευφυές" του νεογέννητου που εξαρτάται από την κατάσταση της εγκυμοσύνης και τη διάρκειά της, τονίζοντας ότι οι ασθένειες της μητέρας βλάπτουν το έμβρυο. Στην συνέχεια εκτιμάται αν γεννήθηκε στο κατάλληλο χρονικό όριο, ένατο μήνα ή αργότερα ή τον έβδομο μήνα.
Μετά θα ελέγξει αν κλαίει "μετά τόνου του προσήκοντος", ή δεν κλαίει ή κλαίει ασυνήθιστα, αν είναι άρτιμελές με υγιή όργανα αισθήσεων και με ελεύθερα τα ανοίγματα  ώτων, ρινός, φάρυγγος, ουρήθρας, πρωκτού. Μετά εξετάζονται οι  κινήσεις των άκρων και οι αρθρώσεις, η  εμφάνιση και η ευαισθησία του δέρματος.  Αν διαπιστωθεί ότι είναι αντίθετα με τα λεχθέντα τότε το βρέφος δεν είναι κατάλληλο να ανατραφεί.
Ολες αυτές τις παρατηρήσεις του Σωρανού που αφορούν την επιβίωση του βρέφους ο Ελλαδίτης γιατρός Δρ. Γαλανάκης σε άρθρο του στο Lancet με τίτλο "Apgar score and Soranus of Ephesus",τις συγκρίνει με το γνωστό μας Apgar Score ( βλ. Πίνακα 1 πιο κάτω ) και διαπιστώνει οτι τα 4 απο τα πέντε περιγράφονται εν πολλοίς απο τον Σωρανό.

Αναφερόμενος στην ΄΄κοπή΄΄ του ομφαλίου λώρου τονίζει ότι η κοπή πρέπει να γίνει τέσσερα δάκτυλα μακριά από την κοιλιά του νεογνού και συνιστά να γίνεται με μικρή σμίλη. Υποστηρίζει ότι θα πρέπει να δένεται ο λώρος σε δύο μέρη και στη συνέχεια να αποκόπτεται  ενδιάμεσα στις δύο περιδέσεις για να αποφεύγεται η αιμορραγία.  Μάλιστα ο Σωρανός σημειώνει ότι το αίμα που διοχετεύεται από τη μητέρα στο βρέφος περιέχει "αίμα και πνεύμα", που είναι η αντίληψη των αρχαίων Ελλήνων ιατρών, για το ιδιαίτερο στοιχείο του "πνεύματος", που ενυπάρχει στο αρτηριακό αίμα και το οποίο αποδείχθηκε αργότερα ότι είναι το οξυγόνο.
Λεπτομερείς οδηγίες δίνονται επίσης για το στρώμα (κεφ. "Περί της του βρέφους κατακλίσεως΄΄) όπου θα ξαπλώσουν το νεογέννητο, να είναι μετρίας σκληρότητας και να έχει μία κοίλανση στο μέσον για να μην υπάρχει περίπτωση το βρέφος να κυλήσει και να πέσει. Τα σκεπάσματα του να είναι πιο ζεστά και ανάλογα με την εποχή, να αερίζονται και να αλλάζονται τακτικά και αυτά που τοποθετούνται από κάτω. Το δωμάτιο που θα βρίσκεται το μωρό πρέπει να είναι καθαρό χωρίς μυρωδιές και χωρίς πολύ φώς, να αερίζεται και να τοποθετούνται κουνουπιέρες, για να προφυλάσσεται από τα έντομα..
Ανάμεσα σε άλλα που αναγράφει στο ΄΄Περί Τροφής ΄΄ κεφάλαιο συνιστά το βρέφος να τρέφεται με το μητρικό γάλα, το οποίο είναι οικειότερο και επί πλέον τονίζει ότι με τόν  θηλασμό αυξάνεται η στοργικότητα των μητέρων, "προς τα γεννηθέντα συμπαθέστεραι μάλλον αι μητέρες γίνονται", επισημαίνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο την συναισθηματική σύνδεση της μητέρας με το νεογέννητο, και συμπληρώνει ότι το νεογέννητο όπως τρέφονταν από τη μητέρα του προ του τοκετού έτσι τρέφεται και μετά τον τοκετό.
Ο Σωρανός ,  όσον αφορά την διατροφή της θηλάζουσας μητέρας τονίζει ότι στόχος πρέπει είναι μια σύμμετρη διατροφή έχοντας κατά νουν ότι οι ιδιότητες των τροφών τις οποίες χρησιμοποιεί η θηλάζουσα περνούν στο γάλα.Συστήνει επίσης στη θηλάζουσα να αποφεύγει στη διατροφή της τα πράσα, κρεμμύδια, σκόρδα, παστά, όσπρια και τα διατηρημένα τρόφιμα και με  έμφαση τονίζει ότι θα πρέπει να αποφεύγεται ο οίνος, αναγράφοντας τις επιπτώσεις που έχει κατά πρώτον στο σώμα και στην ψυχή της θηλάζουσας και ως επακόλουθο την αλλοίωση του γάλακτος .
Εκεί οπου παρατηρείται μείωση του γάλακτος στη θηλάζουσα ο Σωρανός συνιστά να εξετασθεί πρώτα αν υπάρχει κάποια ασθένεια, που θα πρέπει να θεραπευθεί για να αρχίσει και πάλι η λειτουργία του θηλασμού. Ο Σωρανός επισημαίνει ότι εκτός από τα σωματικά αίτια και τα ψυχολογικά αίτια μπορούν  να προκαλέσουν μείωση του γάλακτος.  Με έμφαση τονίζει ότι παρά τη μείωση του γάλακτος θα πρέπει να συνεχίζεται ο θηλασμός, διότι το ερέθισμα του θηλασμού επαναφέρει σε κανονικά επίπεδα τη γαλουχία .
Στο κεφάλαιο "Πότε και πώς απογαλακτιστέον το βρέφος" ο Σωρανός καταγράφει ορισμένους κανόνες για τον απογαλακτισμό του βρέφους. Μέχρι τον έκτο μήνα συνιστά να τρέφεται μόνο με γάλα και μετά να αρχίσουν να του δίνουν δημητριακά. Αργότερα συστήνει την χορήγηση ροφήματος από πλιγούρι και μελάτο αυγό. Διαφωνεί στο  να δίνονται ψωμιά με παπαρούνα, σουσάμι και μπαχαρικά διότι όλα αυτά είναι δύσπεπτα. Αναφέρει ότι με την ανάπτυξη της οδοντοφυϊας σταδιακά θα αυξάνεται η ποσότητα των άλλων τροφών και θα μειώνεται ο θηλασμός και κατ' αυτόν τον τρόπο με την προοδευτική μείωσή του θα σταματήσει το γάλα της θηλάζουσας.
Πάμπολλες πληροφορίες , οδηγίες και κανόνες παρατίθενται στο έργο του Σωρανού που αφορούν στον τρόπο και χρόνο του θηλασμού , στην απόπτωση και περιποίηση του ομφαλλού , στην οδοντοφυία , στον τρόπο καθαρισμού και περιποίησης των βρεφών. Αναφορές εκτεταμένες γίνονται για το πως και πότε κάθεται ή και βαδίζει ένα παιδί και στο συγκεκριμένο κεφάλαιο γίνεται η πρώτη ίσως περιγραφή της ραχίτιδας.
Σε άλλα κεφάλαια αναφέρεται στα εξανθήματα των παιδιών , στίς φλεγμονές  κλπ. Γενικά το έργο του Σωρανού για την εποχή του είναι πρωτοποριακό με πλήθος πληροφοριών που είναι συγκεντρωμένες ,συγκεκριμένες και λεπτομερείς.
Φαίνεται λοιπόν οτι οι ΄΄πρόγονοι ΄΄( μας έστω και χωρίς τα σύγχρονα μέσα και γνώσεις που έχουμε σήμερα ) έφτασαν στην κατανόηση πολλών μηχανισμών που αφορουν την φυσιολογία και την ΄΄νοσολογία΄΄ μέσω κυρίως της παρατήρησης και μπόρεσαν να δώσουν και τις αντίστοιχες θεραπευτικές οδηγίες.
Ανάμεσα σε αυτους και ο Σωρανός ο Εφέσιος που με όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω επάξια μπορεί να θεωρηθεί ως ο πατέρας της Παιδιατρικής.
Ευχής έργον η Παιδιατρική  Επιστήμη και η Παιδιατρική κοινότητα της Κύπρου να συνεχίσουν να ΄΄μεγαλώνουν ΄΄ και να συνεχίσουν να προσφέρουν στα Παιδιά της Κύπρου.
Χρόνια πολλά και δημιουργικά στην Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου.

Δρ. Νίκος Κονναρής
*Παιδιατρος

ΥΓ : Πολλές πληροφορίες αντλήθηκαν απο το έργο του Δημ. Καραμπερόπουλου ΄΄Τα Παιδιατρικά του Σωρανού ΄΄

«Θα υπάρξουν θύματα με την εφαρμογή του ΓεΣΥ»

Λευκωσία: 71 από τους 81 παιδιάτρους λένε «όχι» στο ΓεΣΥ

Φαίνεται πλέον καθαρά ότι απο τον ερασιτεχνισμό θα περάσουμε στην εφαρμογή πρακτικών και μεθόδων οπου οχι μόνο θα εφαρμοστούν ως μέτρο πίεσης (δηλ. εκβιασμός) στους γιατρούς  -και ειδικά στους Παιδιάτρους - αλλά κυρίως θα καταστήσουν ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ  την παροχή υπηρεσιών στα ΠΑΙΔΙΑ μας. Διερωτηθείτε ως γονείς αλλά και ως υγειώς σκεπτόμενοι Πολίτες που θα πληρώνετε για να απολαμβάνετε  -όπως διαφημίζεται - τις υπηρεσίες ενός δήθεν καθολικού, λειτουργικού, ποιοτικού κλπ συστήματος υγείας. Θέλουμε τα παιδιά μας να συνεχίσουν να απολαμβάνουν το ίδιο ψηλό επίπεδο υπηρεσιών υγείας όπως είναι μέχρι σήμερα ή θέλουμε να πισωγυρίσουμε και να εφαρμόσουμε παρωχημένες και επικίνδυνες πρακτικές ; Θέλουμε τα παιδιά μας να συνεχίσουν  απολαμβάνουν εξειδικευμένων υπηρεσιών υγείας απο τους ειδικούς γιατρούς δηλ. τους Παιδίατρους ή θέλουμε αυτές οι ΄΄υπηρεσίες΄΄να δίνονται στο ..περίπου απο κάτι ή κάποιο που είναι ..περίπου και ΄΄παιδίατρος ΄΄;( Για αυτό βεβαίως ΔΕΝ ευθύνονται  συν. άλλων ειδικοτήτων αλλά όσοι σχεδιάζουν αυτές τις πρακτικές).Μήπως είναι καλύτερα να αναλάβουν την περίθαλψη μας γραφειοκράτες και όχι γιατροί ;Ισως να είναι μια κάποια λύση και αυτή αφού η παντογνωσία ευδοκιμεί στα δώματα εκείνα όπου η Υγεία υπολογίζεται με το κομμάτι και με αριθμούς και οχι ως Αγαθό και Δικαίωμα του καθενός απο εμάς!

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΕΣ , ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΙ !

Φαίνεται πλέον καθαρά ότι απο τον ερασιτεχνισμό θα περάσουμε στην εφαρμογή πρακτικών και μεθόδων οπου οχι μόνο θα εφαρμοστούν ως μέτρο πίεσης (δηλ. εκβιασμός) στους γιατρούς  -και ειδικά στους Παιδιάτρους - αλλά κυρίως θα καταστήσουν ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ  την παροχή υπηρεσιών στα ΠΑΙΔΙΑ μας. Διαβάστε αυτο που φερεφωνικά αναγράφεται σήμερα σε άρθρο στον Τύπο και διερωτηθείτε ως γονείς αλλά και ως υγειώς σκεπτόμενοι Πολίτες που θα πληρώνετε για να απολαμβάνετε  -όπως διαφημίζεται - τις υπηρεσίες ενός δήθεν καθολικού, λειτουργικού, ποιοτικού κλπ συστήματος υγείας. Θέλουμε τα παιδιά μας να συνεχίσουν να απολαμβάνουν το ίδιο ψηλό επίπεδο υπηρεσιών υγείας όπως είναι μέχρι σήμερα ή θέλουμε να πισωγυρίσουμε και να εφαρμόσουμε παρωχημένες και επικίνδυνες πρακτικές ; Θέλουμε τα παιδιά μας να συνεχίσουν  απολαμβάνουν εξειδικευμένων υπηρεσιών υγείας απο τους ειδικούς γιατρούς δηλ. τους Παιδίατρους ή θέλουμε αυτές οι ΄΄υπηρεσίες΄΄να δίνονται στο ..περίπου απο κάτι ή κάποιο που είναι ..περίπου και ΄΄παιδίατρος ΄΄;( Για αυτό βεβαίως ΔΕΝ ευθύνονται  συν. άλλων ειδικοτήτων αλλά όσοι σχεδιάζουν αυτές τις πρακτικές).Μήπως είναι καλύτερα να αναλάβουν την περίθαλψη μας γραφειοκράτες και όχι γιατροί ;Ισως να είναι μια κάποια λύση και αυτή αφού η παντογνωσία ευδοκιμεί στα δώματα εκείνα όπου η Υγεία υπολογίζεται με το κομμάτι και με αριθμούς και οχι ως Αγαθό και Δικαίωμα του καθενός απο εμάς!
Τουλάχιστον εμείς ως γιατροί και μάλιστα Ειδικοί Παιδίατροι εξειδικευμένοι στην φροντίδα και στην προαγωγή της υγείας των Παιδιών μας , δεν πρόκειται να ανεχθούμε τέτοιες ερασιτεχνικές λύσεις απελπισίας ούτε να κάνουμε ΄΄εκπτώσεις΄΄ στην ποιότητα  των υπηρεσιών που προσφέρουμε ουτε θα ανεχθούμε την εφαρμογή πρακτικών που είναι επισφαλείς και  ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ για την υγεία και την ανάπτυξη των παιδιών μας. ΝΚ

Απόσπασμα απο το άρθρο και μικρά σχόλια:

΄΄Προβληματισμός φαίνεται ότι επικρατεί σε ό,τι αφορά στους Προσωπικούς Ιατρούς για παιδιά. Στον κατάλογο έχουν ήδη δηλώσει πρόθεση συμμετοχής παιδίατροι από όλες τις πόλεις. Ωστόσο, ο αριθμός τους δεν φαίνεται να ικανοποιεί προς το παρόν. Για τον σκοπό αυτό, ο ΟΑΥ, παρά το γεγονός ότι επιμένει στην κάλυψη των αναγκών των δικαιούχων του ΓεΣΥ από όλους τους Κύπριους γιατρούς, έχει στα χέρια του τρία εργαλεία - επιλογές για την αντιμετώπιση των οποιωνδήποτε δεδομένων προκύψουν. Η επιλογή τους μάλιστα κρίνεται ότι δεν απαιτεί τροποποιήσεις στη σχετική νομοθεσία.

 **Τί λέει ο νόμος ;:

Παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας από ιατρούς

23.-(1) Για την παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας από ιατρούς, οι ιατροί διακρίνονται στις πιο κάτω κατηγορίες-

(α) Προσωπικούς ιατρούς∙ και

(β) ειδικούς ιατρούς.

------------

(v) ιατροί με ειδικότητα στην παθολογία για δικαιούχους που έχουν συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας τους, ή

(vi) ιατροί με ειδικότητα στην παιδιατρική για δικαιούχους μέχρι τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους, ή

Με δεδομένο, άλλωστε, το γεγονός ότι ο αρχικός σχεδιασμός του ΓεΣΥ δεν προνοούσε παιδίατρους ως προσωπικούς γιατρούς για παιδιά, η καταφυγή και σε άλλες επιλογές που να μην επηρεάζουν τη φιλοσοφία του Συστήματος ήταν σχετικά εύκολος. **Αν αυτό ισχύει , τότε απο την αρχή ο όλος σχεδιασμός ήταν πρόχειρος και εγκληματικός ΄Αν δεν ισχύει αυτός ο ισχυρισμός τότε είναι μια παραπλανητική και ψευδής δήλωση. !

Σε περίπτωση, λοιπόν, που δεν εγγραφεί ικανοποιητικός αριθμός παιδιάτρων στους καταλόγους, ο ΟΑΥ:

1. Θα μειώσει το όριο ηλικίας των παιδιών που υποχρεωτικά θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένα σε παιδίατρο. Σε πλείστα συστήματα υγείας, ως ηλικία καθορίζονται τα 13-14 χρόνια. Το ΓεΣΥ προνοεί μέχρι τα 15 χρόνια με δικαίωμα μέχρι και τα 18. ** Αυτό ισχύει σε συστήματα όπου οι ειδικοί γιατροί είναι λίγοι ενω σε άλλα υγιή συστήματα η Παιδιατρική εκτείνεται μεχρι και τα 21-22 χρόνια.
 2. Εναλλακτικά ή ταυτόχρονα θα αυξηθεί το ανώτατο όριο δικαιούχων που θα μπορεί να έχει εγγεγραμμένους στον κατάλογό του ο παιδίατρος (σήμερα είναι τα 2.500 παιδιά)**.Με τέτοιους αριθμούς ποιά ποιότητα υγείας θα προσφέρεται και πόσος χρόνος θα αφιερώνεται στην εξέταση , θεραπεία ή συμβουλευτική παρέμβαση για κάθε ασθενή ;
  3. Θα δοθεί το δικαίωμα εγγραφής παιδιών στους καταλόγους Π.Ι. για ενήλικες στις περιοχές όπου δεν υπάρχουν διαθέσιμοι παιδίατροι.΄΄

Λάθος απάντηση κύριε Υπουργέ της Υγείας

Την περασμένη Πέμπτη ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ επιβεβαίωσε είδηση του Insider, ότι τέλος του μήνα θα τεθεί ενώπιον της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ομοσπονδίας πρόταση για να ζητηθεί η αναβολή των εισφορών από πλευράς εργοδοτών και εργοδοτουμένων στο Γενικό Σχέδιο Υγείας (ΓεΣΥ) μέχρις ότου λυθούν τα προβλήματα με τη μη ένταξη στο Σχέδιο των γιατρών και των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων.

Οι πληροφορίες του Insider, μια οικονομική πύλη στο συγκρότημα «Φιλελεύθερος», ανέφεραν ότι «η Ομοσπονδία μετά από μια ενδελεχή μελέτη των μέχρι σήμερα δεδομένων κατέληξε στο συμπέρασμα πως θα πρέπει να δοθεί μια περίοδος αναβολής για έναρξη των εισφορών των εργαζομένων και των εργοδοτών, αφού μέχρι στιγμής προχωρούμε σε αχαρτογράφητα νερά». Πρόσθετε ότι «αυτό το συμπέρασμα προήλθε μετά από έντονο προβληματισμό αλλά και σοβαρή μελέτη για τις οικονομικές επιπτώσεις σε περίπτωση που δεν υπάρξει η απαιτούμενη σύμβληση».

Ο κ. Αντωνίου στις δηλώσεις του προχώρησε όμως και ένα βήμα παρακάτω. Ανέφερε ότι εισήγηση της ηγεσίας της ΟΕΒ προς την Εκτελεστική της Επιτροπή είναι αντί των εισφορών στο ΓεΣΥ και μέχρι να λυθούν τα προβλήματα, να αποκόπτεται από τους μισθούς των εργαζομένων 0,5% και να καταβάλλεται από τους εργοδότες ένα άλλο 0,5%, δηλαδή σύνολο 1%, που σημαίνει €100 εκατ. τον χρόνο, που να αξιοποιούνται για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη Κυπρίων πολιτών από ευάλωτες ομάδες. Δηλαδή η ΟΕΒ ήθελε με αυτό τον τρόπο να υποδείξει ότι δεν καταθέτει μία στείρα πρόταση για αναβολή των εισφορών στο ΓεΣΥ, αλλά μια πρόταση με εναλλακτικό σενάριο μέχρι να διαφανεί ότι το Γενικό Σχέδιο Υγείας θα μπορεί να εφαρμοστεί και να λειτουργήσει χωρίς προβλήματα.

Εγώ προσωπικά το τελευταίο διάστημα έχω αρθρογραφήσει υπέρ της αναβολής των εισφορών προς το ΓεΣΥ για τους ίδιους περίπου λόγους που αναφέρει τώρα η ΟΕΒ, διότι ανησυχώ πως, ως έχουν τα πράγματα, το μόνο πράγμα που θα εισαχθεί σε σχέση με το ΓεΣΥ είναι οι εισφορές των εργαζομένων και των εργοδοτών. 

Στις θέσεις της ΟΕΒ αντέδρασε ο Υπουργός Υγείας διότι, όπως ανέφερε, η δημόσια τοποθέτηση της Ομοσπονδίας δεν του «αφήνει άλλη επιλογή». Όμως ο Υπουργός δεν απάντησε στην ουσία των ανησυχιών της ΟΕΒ, που είναι ευρύτερες στην κοινωνία και μπορεί να τις διαπιστώσει με έναν περίπατο στη Λήδρας συνομιλώντας με απλούς πολίτες. Προτίμησε να απαντήσει με έναν τρόπο αντιπαραθετικό που δυστυχώς χαρακτηρίζει ευρύτερα την Κυβέρνηση, ιδιαίτερα σε αυτή τη δεύτερη θητεία του Προέδρου Αναστασιάδη. Που αντί να μπαίνει σε διάλογο και να συζητά, επιρρίπτει σε όποιον έχει αντίθετη άποψη μαζί της, αλλότρια συμφέροντα ή αν θέλετε, σκοπιμότητα. 

«Από την άλλη, κατανοώ τις ανησυχίες της ΟΕΒ και την ανάγκη της να διαφυλάξει τα συμφέροντα των μελών της, στα οποία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οργανωμένα σύνολα παρόχων υπηρεσιών υγείας με ήδη δεδηλωμένες θέσεις και προθέσεις όσον αφορά στο ΓεΣΥ», ανέφερε στη δήλωσή του ο Υπουργός Υγείας. Και προέτρεπε την ΟΕΒ, «ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΟΑΥ, καλή τη πίστη να λειτουργήσει ως διαμεσολαβητής για σμίκρυνση των αποκλίσεων ανάμεσα στον ΟΑΥ και τα μέλη της και, αναλαμβάνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο, να συμβάλει εποικοδομητικά στο εγχείρημα». Άρα όσα ανησυχούν την ΟΕΒ είναι κακή τη πίστη.

Εγώ δεν θα υποστηρίξω ότι και ο Υπουργός ενεργεί για πολιτικούς λόγους κακή τη πίστη. Θα δεχθώ ότι καλή τη πίστη ανησυχεί και δεν θέλει με οποιονδήποτε τρόπο να ανασταλεί η έναρξη του ΓεΣΥ και να αυξηθούν οι πιθανότητες αναβολής του οριστικά ή για μεγάλο χρονικό διάστημα. Και ορθά ανησυχεί ότι σε περίπτωση αναστολής του προκύπτουν κίνδυνοι χρόνιας αναβολής του καθότι θα μπουν στο τραπέζι από το παράθυρο ζητήματα άλλα, όπως ουσιαστικές αλλαγές. Ερωτώ όμως ποιος κίνδυνος είναι πιο μεγάλος: ένα ΓεΣΥ χωρίς γιατρούς και ιδιωτικά νοσηλευτήρια ή μια αναβολή για να εξεταστούν τα προβλήματα που έχουν παρουσιαστεί και να λυθούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Κι αν όχι τότε προχωρούμε όπως και σήμερα. Από την άλλη προσπαθώ μάλιστα να καταλάβω εάν η Κυβέρνηση ακολουθεί τη συγκεκριμένη πολιτική για να αποδείξει ότι το ΓεΣΥ θα αποτύχει και έτσι θα αναγκάσει τους πολιτικούς της αντιπάλους να αποδεχθούν τις δικές της θέσεις επί του συστήματος που διαφέρουν κατά πολύ από αυτό που συμφωνήθηκε και προωθείται. Διότι το ξεκινούμε και βλέπουμε, σε αυτά παραπέμπουν. Ελπίζω να κάνω λάθος.

Γιατί να πληρώνουν το 1,7% οι δημόσιοι υπάλληλοι 
Θέλουν, λένε, οι δημόσιοι υπάλληλοι συμπεριλαμβανομένων και των εκπαιδευτικών, να μην πληρώνουν το 1,7% στο ΓεΣΥ διότι καταβάλλουν ήδη 1,5% μετά που μας το επέβαλε η τρόικα. Καθότι, θυμίζω, αυτή η ομάδα εργαζομένων δεν κατέβαλλε για χρόνια καμία εισφορά, παρόλο που απολάμβανε δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη από τα δημόσια νοσηλευτήρια.
Αρχικά παρασύρθηκα κι εγώ και σκέφθηκα ότι έχουν δίκαιο. Γιατί, δηλαδή, αφού πληρώνουν το 1,5%, να καταβάλλουν κι από πάνω 1,7%, δηλαδή σύνολο 3,2%. Απλώς αναφέρω ότι εμείς οι υπόλοιποι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα θα καταβάλλουμε από 1η Μαρτίου 1,7% επί των μισθών μας.
Το 1,5% όμως οι δημόσιοι το πληρώνουν για τις ιατροφαρμακευτικές υπηρεσίες που απολαμβάνουν από τα δημόσια νοσηλευτήρια τόσο στην πρωτοβάθμια περίθαλψη όσο και στη δευτεροβάθμια και την ενδονοσοκομειακή. Το 1,7% επιπλέον που καλούνται να πληρώσουν είναι για να δικαιούνται ότι και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι μέσω του ΓεΣΥ, δηλαδή πρόσβαση σε γενικούς και ειδικούς γιατρούς που θα είναι εγγεγραμμένοι στο σύστημα (δημόσιους και ιδιωτικούς).
Επειδή όμως δεν είναι σωστό να πληρώνουν δύο φορές για την ίδια υπηρεσία, δηλαδή την πρωτοβάθμια από γιατρούς του Δημοσίου, εκεί πρέπει να βρεθεί μία φόρμουλα για να εξαιρούνται. Όπως για παράδειγμα, η μη καταβολή των 6 ευρώ που θα πληρώνουμε όλοι για κάθε επίσκεψή μας σε γενικό γιατρό. Τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο.

Αναπάντητα ερωτήματα
Ο Υπουργός Υγείας όπως και ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) θα πρέπει όμως να απαντήσουν επί της ουσίας σε ό,τι αφορά τις ανησυχίες για το σχέδιο Υγείας. Ακόμα κι αν αυτές προέρχονται από την ΟΕΒ. Και οι ανησυχίες συνοψίζονται στα εξής:
● Συνιστά αποτυχία της Κυβέρνησης και του ΟΑΥ το γεγονός ότι είμαστε στο παρά ένα και οι γιατροί και τα νοσηλευτήρια δηλώνουν ότι δεν θα συμβληθούν με το ΓεΣΥ;
● Είναι σωστό Κυβέρνηση και ΟΑΥ να στηρίζουν τις ελπίδες τους για εγγραφή ικανοποιητικού αριθμού γιατρών στο ΓεΣΥ, στην «αποστασία» γιατρών από τις θέσεις της οργάνωσής τους (Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος) και των ιατρικών εταιρειών τους;
● Είναι ηθικό στην ουσία Κυβέρνηση και ΟΑΥ να καλλιεργούν αυτήν την «αποστασία»;
● Μήπως σε αυτό το στάδιο, αυτό που έπρεπε να συζητούμαι είναι για το μεγάλο ενδιαφέρον γιατρών και ιδιωτικών νοσηλευτηρίων να συμβληθούν με το ΓεΣΥ και όχι το αντίθετο;
● Είναι σωστό να ξεκινά η μεγαλύτερη κοινωνική μεταρρύθμιση μετά το αναλογικό συνταξιοδοτικό σχέδιο και η έναρξή του να είναι ουσιαστικά στον αέρα;
● Κύριοι, σχέδια αυτής της εμβέλειας και κοινωνικής σημασίας δεν μπορούν να εισάγονται στο περίπου. Εισάγονται και την επόμενη μέρα λειτουργούν ικανοποιητικά. Δεν ξεκινούν και... βλέπουμε.
Πανίκος Χαραλάμπους ΄΄Φ΄΄ 27/1/2019

ΓεΣΥ: Πόσοι και ποιοι γιατροί ενδιαφέρθηκαν;

Την περασμένη Δευτέρα άρχισε η εγγραφή γιατρών στο Γενικό Σύστημα Υγείας (ΓεΣΥ) και οι του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) δηλώνουν ικανοποιημένοι από το ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί τόσο από πλευράς γενικών γιατρών για τους ενήλικες όσο και παιδιάτρων. Όμως, από τον ΟΑΥ δεν μας λένε ούτε πόσοι γιατροί ενδιαφέρθηκαν, ούτε την ιδιότητά τους. Θα μας τα πουν όταν κρίνουν οι ίδιοι ότι είναι η κατάλληλη ώρα.
 

Πώς όμως αποφασίζεται αυτή η «κατάλληλη ώρα»; Ποιος την καθορίζει και με ποια κριτήρια; Και γιατί δεν ήταν χθες ή σήμερα ή το πολύ αύριο; Μήπως γιατί η ανταπόκριση δεν είναι αυτή που διαρρέουν στα Μέσα μαζικής Ενημέρωσης, ούτε έχει τα ποιοτικά στοιχεία που απαιτούνται;

 

Από δηλώσεις προηγούμενων ημερών εκπροσώπων του ΟΑΥ, αλλά και του Υπουργείου Υγείας, φαίνεται να υπάρχει αισιοδοξία ότι θα συμπληρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός γιατρών (γενικής ιατρικής και παιδιατρικής) για να μπορέσει το ΓεΣΥ να ξεκινήσει. Το θέμα όμως δεν είναι μόνο αριθμητικό. Είναι κυρίως ποιοτικό και βεβαίως λειτουργικό. Θα θέλαμε για παράδειγμα να μας που οι του ΟΑΥ από αυτούς τους γιατρούς που έχουν επιδείξει ενδιαφέρον να εγγραφούν στο ΓεΣΥ, πόσοι είναι π.χ. συνταξιούχοι του δημόσιου τομέα που τώρα έχουν μια δεύτερη ευκαιρία να ασκήσουν ξανά το επάγγελμά τους; Πόσοι είναι νέοι γιατροί χωρίς την απαιτούμενη πείρα; Πόσοι από αυτούς έχουν να παρουσιάσουν μια συνεχόμενη επιμόρφωση στον τομέα τους; 

 

Υπάρχει, όμως, κι άλλο ζήτημα. Οι γιατροί που θα εγγραφούν να προέρχονται γεωγραφικά από όλες τις περιοχές της ελεύθερης Κύπρου, ώστε να μπορούν να εξυπηρετούνται οι ασθενείς. Αν, για παράδειγμα, οι μισοί είναι στη Λευκωσία και οι περισσότεροι από όλους περιορίζονται στα αστικά κέντρα ή συμβαίνει το αντίθετο, δηλαδή οι πιο πολλοί να έχουν έδρα τους την ύπαιθρο, αυτό το πράγμα δεν παραπέμπει σε ένα λειτουργικό ΓεΣΥ. Όπως ούτε είναι λύση ένα ΓεΣΥ με μόνους ή τους περισσότερους γιατρούς του να προέρχονται από τον δημόσιο τομέα.

 

Πανίκος Χαραλάμπους 

΄΄Φ΄΄ 24/01/2019

Σκέψεις και προβληματισμοί για το ΓεΣΥ

Παρά το γεγονός ότι η Βουλή στις 16 Ιουνίου 2017 ψήφισε ομόφωνα Νόμο που προβλέπει την εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ), διαπιστώνεται ότι ακόμη δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες συμφωνίες με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη ούτως ώστε να αρχίσει απρόσκοπτα η υλοποίησή του. Το παράδοξο είναι ότι ενώ υπήρξε ομοφωνία στη Βουλή εμφανίζονται τώρα όχι μόνο οι διαφωνίες αλλά και τα ζητήματα τα οποία έπρεπε να συζητηθούν εξαντλητικά κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων που προηγήθηκαν και όχι παραμονές εφαρμογής του Συστήματος Υγείας. Δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά που παρατηρείται ένα τέτοιο φαινόμενο, γεγονός που αποτελεί σημάδι προχειρότητας και επιπολαιότητας. 

Είναι προφανές ότι η συμμετοχή της πλειοψηφίας των κοινωνικών και επαγγελματικών εταίρων είναι εκ των ων ουκ άνευ για την επιτυχία του τεράστιου αυτού εγχειρήματος. Ενώ όλοι συμφωνούν επί της αρχής ότι επιβάλλεται η εφαρμογή ενός συστήματος υγείας, υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις και ενστάσεις, ιδιαίτερα από τον ιατρικό κόσμο του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, καθώς και από ιδιωτικά νοσοκομεία. 

Πέραν τούτων δεν μπορεί να αγνοηθεί η οικονομική διάσταση του όλου Σχεδίου. Η αύξηση των εισφορών για τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις καθώς και η επιβολή νέας φορολογίας για το ΓεΣΥ εξ ορισμού αυξάνουν το κόστος εργασίας. Συγκεκριμένα στην περίπτωση του ΓεΣΥ από την 1η Μαρτίου 2019 (Α’ ΦΑΣΗ) οι μισθωτοί θα καταβάλλουν 1,70%, οι εργοδότες 1,85% οι αυτοεργοδοτούμενοι 2,55% και το κράτος 1.65%. Από την 1η Μαρτίου 2020 (Β’ ΦΑΣΗ) οι αντίστοιχες φορολογίες θα αυξηθούν στο 2,65% για τους μισθωτούς, 2,90% για τους εργοδότες, 4% για τους αυτοεργοδοτούμενους και 4,70% για το κράτος.

Ενώ θα επιβληθούν οι συγκεκριμένες φορολογίες με αρνητικές συνέπειεςγια την οικονομική δραστηριότητα, την απασχόληση και τους πραγματικούς διαθέσιμους μισθούς, δεν είναι σίγουρο ότι θα προκύψει η ανάλογη αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας.  Μεταξύ άλλων, έχει κατατεθεί η άποψη ότι αρκετά από τα προβλήματα που υφίστανται στα δημόσια νοσοκομεία θα μεταφερθούν και στα ιδιωτικά νοσηλευτήρια. Ένα άλλο επιχείρημα είναι ότι τα κρατικά νοσηλευτήρια ακόμη δεν είναι σε θέση να προσαρμοστούν με τη νέα κατάσταση πραγμάτων και ότι κινδυνεύουν με κατάρρευση εάν δεν προετοιμασθούν κατάλληλα για την αυτονόμησή τους. 
Επιπλέον, οι συντεχνίες των δημοσίων υπαλλήλων αντιδρούν ως προς τη φορολόγησή τους με το 1,7%, με το επιχείρημα ότι ήδη πληρώνουν το 1,5% για να έχουν δωρεάν περίθαλψη στα κρατικά νοσοκομεία.  Από την άλλη, ένα μέρος των εργαζομένων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα υποστηρίζει ότι η επιλογή Σχεδίου Υγείας πρέπει να είναι σε εθελοντική βάση. Με βάση αυτή την προσέγγιση, εάν ένα νοικοκυριό αποφασίσει να επιλέξει την ιδιωτική ασφάλιση δεν θα πρέπει να του επιβάλλεται και η συμμετοχή στο ΓεΣΥ.

Εν ολίγοις το όλο ζήτημα δεν περιορίζεται στο θέμα των αμοιβών των γιατρών. Είναι καλύτερα για την Κύπρο να έχει ένα υπερσυγκεντρωτικό εθνικό σύστημα υγείας ή ένα άλλο σύστημα με πολλαπλούς πυλώνες; Και ποιες θα είναι οι προεκτάσεις για την ποιότητα και για το κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών; Επιπρόσθετα, εγείρεται το ερώτημα κατά πόσον οι πολίτες όπως και οι γιατροί πρέπει να έχουν επιλογές. Δυστυχώς στην περίπτωση του ΓεΣΥ δεν προηγήθηκε ο ανάλογος προβληματισμός. Το μέγα ζήτημα είναι κατά πόσον οι ανάγκες της χώρας, της κοινωνίας και του κάθε πολίτη μπορούν να εξυπηρετηθούν καλύτερα μέσα από ένα πολυασφαλιστικό ή μονοασφαλιστικό σύστημα.

Η κάθε χώρα έχει τις ιδιαιτερότητές της. Η διεθνής πρακτική υποδεικνύει ότι σε χώρες που επέλεξαν να στηριχθούν αποκλειστικά είτε σε κρατικά είτε σε ιδιωτικά σχέδια υγείας τα αποτελέσματα δεν ήταν τα καλύτερα. Η καλύτερη δυνατή προσέγγιση και για την Κύπρο θα ήταν η προώθηση ενός Σχεδίου που θα στηριζόταν στη συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Όχι με όρους επιβολής αλλά στη βάση μιας ορθολογιστικής οικονομικής προσέγγισης και με σεβασμό της ισοτιμίας όλων των πολιτών. Έστω και την ύστατη. Και με την απαραίτητη ενίσχυση των κρατικών νοσοκομείων και άλλων νοσηλευτηρίων για τη στήριξη των οικονομικά ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων.
  Ανδρέας Θεοφάνους   

 ''Φ'' 21/01/2019
*Καθηγητής, Πρόεδρος του Κυπριακού Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων καθώς και του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Διακυβέρνησης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.

ΓεΣΥ στο περίπου και ό,τι γίνει;

Άνοιξαν χθες οι κατάλογοι για την εγγραφή των προσωπικών ιατρών στο ΓεΣΥ, με το αρμόδιο Υπουργείο Υγείας και τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ), να εκφράζουν αισιοδοξία ότι θα εγγραφεί ικανοποιητικός αριθμός ιατρών για να μπορέσει το ΓεΣΥ να μπει σε τροχιά εφαρμογής. Ο Υπουργός Υγείας και ο Οργανισμός στηρίζουν την αισιοδοξία τους στην εγγραφή περίπου 300 γιατρών στα σεμινάρια που διοργανώνει ο ΟΑΥ για το ΓεΣΥ, η πλειοψηφία των οποίων είναι ιδιώτες. Επίσης ο ΟΑΥ, όπως σημείωνε χθες ο «Φ», θεωρεί δεδομένους περίπου 200 προσωπικούς ιατρούς (150 ιατρούς για ενήλικες και 50 παιδίατρους) οι οποίοι θα εξυπηρετούν τους δικαιούχους του ΓεΣΥ από τις δομές του Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (δημόσιου). 

Δυστυχώς όμως κύριε Υπουργέ και κυρίες και κύριοι του ΟΑΥ, αυτό δεν είναι Σχέδιο Υγείας. Δεν μπορεί να ξεκινά η μεγαλύτερη και σημαντικότερη μεταρρύθμιση στον τόπο των τελευταίων δεκαετιών κι αυτό να γίνεται στο περίπου. Κυβέρνηση και ΟΑΥ να αισιοδοξούν και όχι να είναι σίγουροι, ότι θα εγγραφεί υπεραρκετός αριθμός γιατρών στο ΓεΣΥ και ο ελάχιστα ικανοποιητικός. Σχέδια αυτής της εμβέλειας και κοινωνικής σημασίας δεν μπορούν να εισάγονται στο κουτουρού και το περίπου. Εισάγονται και την επόμενη μέρα λειτουργούν ικανοποιητικά. Δεν ξεκινούν και... βλέπουμε. 

Στη δεύτερη σημαντική κοινωνική μεταρρύθμιση αυτήν του ΓεΣΥ, μετά την εισαγωγή του αναλογικού συνταξιοδοτικού σχεδίου πριν από 40 και πλέον χρόνια, είναι φανερό ότι έγιναν σημαντικά λάθη. Πως είναι δυνατό να είμαστε στο παρά ένα της εισαγωγής του ΓεΣΥ, οι ιδιώτες γιατροί να δηλώνουν διά του Συλλόγου τους ότι δεν θα συμμετέχουν και ο Υπουργός Υγείας μαζί με τον ΟΑΥ να στηρίζουν την έναρξη της εφαρμογής του Σχεδίου στην «αποστασία» γιατρών από την απόφαση της ηγεσίας του Συλλόγου τους! Να ξεκινούν ένα τόσο μεγάλο κοινωνικό πρόγραμμα και τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια να μην έχουν πεισθεί να ενταχθούν στο Σχέδιο.
Και τελικά, κύριε Υπουργέ, το μόνο σίγουρο μέχρι στιγμής τουλάχιστον, να είναι οι εισφορές των εργαζομένων και των εργοδοτών!

panicos.charalambous@phileleftheros.com

  Πανίκος Χαραλάμπους    

 Μικρό σχόλιο για τα συστήματα Υγείας :Τα συστήματα υγείας υπάρχουν για να αντιμετωπίζουν ικανοποιητικά τις ανάγκες υγείας των πολιτών. Οι σημερινές ανάγκες υγείας είναι τελείως διαφορετικές από ότι ήταν πριν 30-40 χρόνια όταν πρωτοδημιουργήθηκαν τα περισσότερα εθνικά συστήματα υγείας. Σήμερα οι ανάγκες οφείλονται κυρίως στην «επιδημία» των χρόνιων παθήσεων. Περισσότεροι από το 40% των πολιτών πάσχει από μία χρόνια πάθηση.

  Για να είναι ένα σύστημα αποδοτικό δεν πρέπει να υπάρχει  κατακερματισμός των υπηρεσιών ουτε ο στρεβλός διαχωρισμός μεταξύ της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας παροχής υπηρεσιών ( ούτε ως προς τον χρόνο έναρξης τους) . Επίσης ο ρόλος και ο αριθμός των ΄΄οικογενειακών γιατρών΄΄ πρέπει να είναι σαφής και ξεκάθαρος -ιδιαίτερα σε μια χώρα οπως η Κύπρος όπου η μεγάλη πλειοψηφία των γιατρών είναι ειδικοί  (πχ Παιδίατροι  ) και συμβάλλουν σημαντικά στην πρόληψη αλλα και στην εξωνοσοκομειακή περίθαλψη . Το σύστημα δεν πρέπει να είναι πολύπλοκο   και γραφειοκρατικό και ούτε να προσφέρει κατακερματισμένες υπηρεσίες πχ υγείας και κοινωνικές .NK