Tα παιδιά μαθαίνουν από τα λάθη τους;

Τα παιδιά τελικά μαθαίνουν από τα λάθη τους; Μια απορία εύλογη, όταν οι γονείς επαναλαμβάνουν ξανά και ξανά τα ίδια λόγια με αμφίβολο αποτέλεσμα, όταν όσο κι αν προσπαθούν, όσο κι αν μιλούν και δείχνουν τον “σωστό” και τον “λανθασμένο” δρόμο, οι έφηβοι πάλι θα επαναλάβουν το ίδιο λάθος! Και οι γονείς θα νιώσουν απογοητευμένοι, ματαιωμένοι και κουρασμένοι από την καθημερινή προσπάθεια.

Θα χρησιμοποιήσω ένα παράδειγμα που ακούω συχνά ειδωμένο από δύο διαφορετικές οπτικές: του γονιού και του παιδιού.

Η οπτική του γονιού:

Ο Χριστόφορος είναι όλη την ημέρα στο κινητό, πράγμα συνηθισμένο γι’ αυτήν τη γενιά, και αφήνει πίσω του όλες τις υποχρεώσεις. Του μιλάμε για πολλοστή φορά, συζητάμε, μαλλιάζει η γλώσσα μας! Και δείχνει να καταλαβαίνει – για άλλη μια φορά – και λέει ότι θα προσπαθήσει να είναι πιο συγκεντρωμένος και συνεπής. Και την επόμενη ημέρα πάλι τα ίδια!

Ή, πιο συγκεκριμένο παράδειγμα, ασχολείται με το κινητό ενώ σε λίγη ώρα έχει μάθημα και δεν έχει διαβάσει. Του το λέμε μία, δύο, τρεις φορές ότι πρέπει να αφήσει το κινητό και να διαβάσει γιατί σε λίγο έχει μάθημα. Μετά από την πολλοστή φορά, τελικά αφήνει το κινητό με μούτρα. Φυσικά είναι αδιάβαστος – γιατί δεν έχει διαχειριστεί τον χρόνο του για άλλη μια φορά – και η καθηγήτρια τού κάνει παρατήρηση. Του μιλάμε κι εμείς, μας λέει ότι δεν αισθάνθηκε καλά που ήταν αδιάβαστος και ότι θα προσπαθήσει να διαχειριστεί τον χρόνο του καλύτερα την επόμενη φορά. Και όταν έρχεται η επόμενη φορά, η ιστορία επαναλαμβάνεται…

Η οπτική του εφήβου:

Δεν μπορώ να έχω την ησυχία μου ούτε για λίγα λεπτά. Θέλουν να με βλέπουν συνέχεια πάνω από ένα βιβλίο. Κάνω διάλειμμα από το διάβασμα και μόλις περάσουν πέντε λεπτά που έπιασα το κινητό μου αρχίζουν:

– Όλο με το κινητό είσαι! Πότε θα διαβάσεις;

– Μα κάνω διάλειμμα.

Η μαμά μπαίνει στο δωμάτιο χωρίς να χτυπήσει κι αρχίζει το κύρηγμα. Ξέρω κάθε λέξη κάθε φράση που θα ακολουθήσει. Είναι βαρετό και παίζουν τα νεύρα μου. Κι ο μπαμπάς συνήθως θα φωνάξει… μόλις η μαμά φύγει από το δωμάτιο. Φωνάζουν και θέλουν να κάνω αμέσως αυτό που λένε…

Αν σταματούσαν να λένε κάθε ένα λεπτό τα ίδια και τα ίδια, θα άφηνα το κινητό και θα συνέχιζα το διάβασμα. Όμως με το να λένε συνέχεια το ίδιο πράγμα εκνευρίζομαι και δεν τους ακούω πια. Το μόνο που ξέρουν είναι να φωνάζουν…

Δεν είναι βοηθητικό να μπει ο γονιός στη διαδικασία να αποδείξει ότι έχει δίκιο. Αν το κάνει χάνει τη δυνατότητα να διαχειριστεί ώριμα την κατάσταση. Άς μην αναλωθούν οι γονείς στο να αποδείξουν ότι έχουν δίκιο και να θυμώσουν με αυτό.

Βασικά, και οι δύο πλευρές έχουν δίκιο, βλέπουν όμως τη σκηνή από τη δική τους οπτική. Για να βγούμε από μια προβληματική κατάσταση χρειάζεται ευελιξία και προσπάθεια. Διαρκή προσπάθεια κι αυτό μερικές φορές γίνεται πολύ κουραστικό για τους γονείς που καλούνται να έχουν ψυχραιμία σε μια καθημερινότητα κουραστική, αγχωτική και πιεστική. Αν μια γονεϊκή συμπεριφορά δεν έχει αποτέλεσμα, χρειάζεται διαφορετική προσέγγιση.

Με τους έφηβους ας αποδεχτούμε ότι θα χρειαστεί να επαναλάβουμε πολλές φορές, πολλά πράγματα, θα αισθανθούμε πολλές φορές ότι συναντάμε ένα τοίχο, ότι δεν έχουμε αποτέλεσμα, ότι δεν μαθαίνουν. Όταν όμως υπενθυμίζουμε διαρκώς υποχρεώσεις από ένα σημείο και μετά απλά δεν μας ακούνε!

Η αλήθεια είναι πως οι έφηβοι φυσικά και μαθαίνουν από τα λάθη τους. Υπό την προϋπόθεση, να τους αφήνουμε τον χώρο και το περιθώριο να κάνουν λάθος και να είναι οι ίδιοι αποδέκτες των συνεπειών των λαθών τους. Αν τρέχουμε, να κάνουμε τα πάντα για να αποφύγουμε και να προλάβουμε το να κάνουν λάθος καλλιεργούμε άθελά μας, την ασυνέπεια. Αυτή η γονεϊκή συμπεριφορά κρύβεται συνήθως πίσω από την ασυνεπή συμπεριφορά των εφήβων σχετικά με τις υποχρεώσεις τους

 

 

source: efiveia.gr

Ψυχολόγος – Συγγραφέας Μαρία Σκαρλάτου